Tội phạm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy hiện nay rất phức tạp, nhưng việc xử lý loại tội này gặp nhiều vướng mắc khi đánh giá chứng cứ, trong đó có nguyên nhân là quy định pháp luật chưa rõ ràng, đầy đủ. Bài viết nêu một số kinh nghiệm trong giải quyết vụ án tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy và kiến nghị giải pháp nhằm khắc phục vướng mắc và nâng cao hiệu quả giải quyết vụ án này.

Ngành Kiểm sát nhân dân đã kết thúc thắng lợi nhiệm kỳ 2016 - 2021 với những kết quả đáng ghi nhận trong việc thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm công tác cải cách tư pháp. Trong đó, ngoài những kết quả về công tác chuyên môn, nghiệp vụ thì công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế thuộc trách nhiệm của Viện kiểm sát nhân dân luôn được đánh giá tích cực, là một trong những điểm sáng xuyên suốt nhiệm kỳ cải cách tư pháp 2016 - 2021.

Từ khi tham gia Công ước ASEAN về phòng, chống buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em (ACTIP), Việt Nam đã nội luật hóa và hoàn thiện các quy định pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống mua bán người. Tuy nhiên, vẫn còn một số nội dung chưa tương thích với ACTIP cần sửa đổi, bổ sung như: Xác định trẻ em là người dưới 16 tuổi; chưa xử lý được hành vi mua bán người đối với trường hợp tuyển mộ, vận chuyển, chứa chấp mà không chuyển giao để nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác...

Việc xác định vật chứng có là công cụ, phương tiện để phạm tội hay không? Vật chứng nào thì phải xem xét tịch thu nộp ngân sách nhà nước hay trả lại cho chủ quản lý còn nhiều vướng mắc do chưa có hướng dẫn cụ thể, dẫn đến việc nhận thức, áp dụng pháp luật của các cơ quan tố tụng chưa thống nhất.

Từ những phân tích về thẩm quyền điều tra của Cơ quan điều tra hình sự trong Quân đội đối với pháp nhân thương mại phạm tội, tác giả cho rằng vụ án hình sự liên quan đến pháp nhân thương mại thuộc Bộ Quốc phòng quản lý phải thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan điều tra hình sự trong Quân đội; do đó, kiến nghị sửa đổi, bổ sung Điều 272 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.